Әбу Сәрсенбаев. Өлеңдері
Әбу Сәрсенбаев. Өлеңдері
Әбу Сәрсенбаев (1905 жылы 15-қазанда Атырау облысы Құрманғазы ауданы Ботақан ауылы – 1995 жылы 25 қарашада Алматы) – ақын, жазушы. Қазақстанның халық жазушысы (1996). Ұлы Отан соғысының ардагері. Парасат орденінің иегері. Астрахандағы кеңес-партия (1929) мектебін бітірген. Алматыдағы жоғары коммунистік ауылшаруашылығы (1934) мектебін бітірген.
1942–1947 ж. Кеңес Армиясы қатарында болып, Ұлы Отан соғысына қатысқан.
«Темір жолшы» газетінде (1934–1936) редактор, Қазақтың мемлекеттік біріккен баспасында (1936–1942) директор, бөлім меңгерушісі, Қазақ мемлекеттік оқу-педагогикалық баспасының (1947–1953) директоры, Жазушылар одағында кеңесші (1953–1958) болды.
Ә. Сарсенбаев әдебиетке 30-жылдардың орта тұсында араласа бастады. «Жүрек сыйы» (1938), «Ант» (1939) жыр жинақтары оның ақындық карымын танытты. «Туған өлке» (1948), «Махаббат жыры» (1949), «Отан таңы» атты кітаптары Ұлы Отан соғысынан кейінгі жылдардағы еңбек қаһармандарының бейнесін жасауға арналған. Оның шығармашылығында Отан қорғау, патриоттық тақырыбы ерекше орын алады.
«Ақша бұлт» (1947) жыр жинағына ақын майданда жазған жырларын топтайды. Әр жылдарда жарық көрген : «Сенің бақытыңды қорғағандар» (1950), «Офицер күнделігі» (1960), «Жауынгер монологі» (1972), «Батырлардың ізімен» (1974) прозалық кітаптарында Ұлы Отан соғысы тақырыбына, кеңес адамдарының ерлігін, патриоттық тұлғасын бейнеледі. «Ақмаралдың жүрегі» (1940) атты алғашқы поэмасына Қазан революциясына дейінгі қазақ әйелінің қиын тағдыры арқау болған.
«Намыс ұлы» (1943), «Шие ағашы» (1943) поэмаларында кеңес адамдарының ерлік, патриоттығы жырланды. «Ұлым туралы ой» (1948), «Миллиардтың ізімен» (1957), «Жас коммунист туралы жыр» (1959), «Жазылмаған дастан» (1961), «Отыз үшінші көктем» (1975) атты поэмалары сол кездегі замандастар өміріне арналған.
Ә. Сарсенбаевтың прозалық шығармаларының ішінде байырғы қазақ балықшы-жұмысшыларының ауыр тіршілігін шыншылдықпен бейнелейтін «Толқында туғандар» (1953), Каспий теңізшілерінің еңбегіне, өміріне арналған «Теңіз әуендері» (1969) романдарының орны ерекше.
5 томдық шығармалар жинағы (1980–1985), «Ұстаздар мен тұстастар» (1986) дастандар топтамасы, «Қасиетті махаббат» (1987) кітаптары жарық көрді. «Арбасу» (Қ. Жұмалиевпен бірігіп, 1948), «Теңіз махаббаты» (1975) пьесаларының, сондай-ақ мектеп оқулықтарының авторы. А. Пушкин, М. Лермонтов,
Ш. Петефи т. б. көптеген жырларын қазақ тіліне аударды.