Асанов Сабырхан

(1937-1995)

Қазақтың белгілі ақыны Сабырхан Асанов 1937 жылы 17 қазан айында Оңтүстік Қазақстан облысы, Түркістан ауданындағы Иіркөл ауылында дүниеге келген.

1954 жылы сол облыстың Киров ауданына қарасты М.В.Фрунзе (қазіргі С.Асанов) атындағы орта мектепті бітірген соң, қазіргі Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің журналистика факультетін 1960 жылы бітірген соң, шығармашылық қызметін Оңтүстік Қазақстан облысы Киров аудандық «Кировшылар үні» газетінің жауапты хатшысы болып бастайды. Көп жылдар «Социалистік Қазақстан»     ( қазіргі «Егемен Қазастан») газеті мен «Жұлдыз»  журналында әдеби қызметкер, Қазақстан жазушылар одағында қызмет атқарса, өмірінің соңғы кезінде «Балдырған» журналында қызмет етті.

Өлеңді университет қабырғасында жүріп бастаған ақын өз өлеңдері мен поэмаларының 20-ғатарта әдеби жинағын шығарды. Оның тұңғыш жырлары «жырға сапар», «Жас дәурен», «Біртұтас семья сезімі» атты ұжымдық жинақтарында жарияланған.

Жеке жинақтары «Тұңғыш кітап», Алматым – менің жас шағым» (1968), «Күндерім қандай бақытты» (1971), «Шолпан» (1974), «Ақбота» (1976), «Қоштасқым келмейді» (1978), «Бақытымды жырлаймын» (1980), «Қызғалдақ күндер» (1981), «Сағындырған көктем» (1983), «Көктем Оңтүстіктен басталады» (1985), «Сағынамын» (әндер жинағы) (1986), «Көктемнің шуақты күндері» (1987), «Елу көктем» (1990), атты жыр жинақтарының авторы. Өз қолымен әзірлеп баспаға тапсырып кеткен «Шолпан» атты жинағы өзі дүниеден өткеннен кейін, яғни 1996 жылы жарық көрді.

Арада 8 жыл өткенде «Қоштасқым келмейді» 2004 жылы, 10 жыл өткенде «Арман ағысы» 2015 жылы жарық көрді.

С.Асанов ән өлеңдерінің де авторы, 1986 жылы «Өнер» баспасынан 100 шақты ән өлеңдері енген «Сағынамн» атты әндер жинағы жарық көрді.

Сабырханның өлеңдеріне республикаға белгілі сазгерлер Ш.Қалдаяқов, Ә.Бейсеуов, М.Маңғытаев, С.Бәйтереков т.б. әндер жазды.

«Сағынышым менің», «Балтық теңізі», «Теріскей», «Ордабасы», «Отырар сазы», «Сұлулық», «Дұңған қызы», «жақсыгүл», «Көккөлдегі кештер-ай», «Перронда», балалар әні, «Қошақаным қайда екен», «Мен дәрігер болаиын» ел арасында кең таралып айтылып жүр.

Ақын сондай-ақ аудармалармен айналысып Байрон, Лермонтов, Тоқтағұл, Ян Рейнис, Янка Купала, Файз Ахмад Фаиз, С.Данилов, Р.Ғамзатов, Иракли Абашидзе, Р.Тагор, Евг.Евтушенко сынды ақындардың өлеңдерін қазақ тіліне аударды. Испан елінің ұлы ақыны Гарсиа Лорканың өлеңдер жинағын қазақ тіліне аударып, жеке кітапша етіп жариялады.

С.Асановтың өлеңдері орыс, неміс, латыш, татар, башқұрт, якут, қырғыз т.б. тілдерге аударылған.

Ақын 1995 жылы 19 тамызда дүниеден озды.