Шаһнама

Шаһнама

Шаһнама

Автор:

Шаһнама – әлемдік мәдениеттің інжу-маржандарының қатарында тұрған, халықаралық әдебиеттің игілігі саналатын дастан, парсы әдебиетінің ең құнды қазынасы. Дастанды парсы ақыны Фирдоуси отыз бес жылдан аса уақыт жазған. «Шаһнама» – ирандықтар өркениетінің басынан бастап, Сасанилер билігінің арабтар тарапынан жойылуына дейінгі ежелгі Иранның тарихы.  Дастанда 60 000-ға жуық бәйіт (екі қатардан құралған өлең) бар. Ол мифтік, батырлық және тарихи деп аталатын 3 кезеңнен (тараудан) тұрады. Жүсіп Баласағұни «Құтты білік» дастанында түркі халықтарының «Шаһнамамен» өте жақсы таныс екенін айтады. Поэма қаһармандары қазақ ауыз әдебиетінде жиі кездеседі. Жалпы дастанды қазақ тіліне аудару ісі 19­-ғасырдың 30-жылдары қолға алынды. «Шаһнаманы» тәржімалауда Тұрмағамбет Ізтілеуұлының еңбегі зор. Бұл туралы ақын, әдебиеттанушы Өтебай Тұрманжанов «1934 жылы жер жүзінің халықтары Фирдоусидің туғанына 1000 жыл толғанын атап өтті. Міне, осы кезде «Шаһнаманы» қазақ тіліне аудару мәселесі көтерілді. Т. Жүргенов жолдас Тұрмағамбеттен: «Шаһнаманы» білесіз бе? Аудара алар ма едіңіз? – деп сұрағанында, сол бас қосуда мен де бар едім. Тұрмағамбеттің өзінше стилі бар, күшті ақын. Тіпті ойламаған жерден ұйқас тауып кетеді. Міне, осының бәрі «Шаһнама» сияқты ғаламат еңбекті қазақ тіліне келтіруге бірден-бір себін тигізді», - дейді.

Материалдарды толық оқып/тыңдау үшін жазылып-тіркелу керек
  • Сипаттамасы
  • Пікірлер

Шаһнама – әлемдік мәдениеттің інжу-маржандарының қатарында тұрған, халықаралық әдебиеттің игілігі саналатын дастан, парсы әдебиетінің ең құнды қазынасы. Дастанды парсы ақыны Фирдоуси отыз бес жылдан аса уақыт жазған. «Шаһнама» – ирандықтар өркениетінің басынан бастап, Сасанилер билігінің арабтар тарапынан жойылуына дейінгі ежелгі Иранның тарихы.  Дастанда 60 000-ға жуық бәйіт (екі қатардан құралған өлең) бар. Ол мифтік, батырлық және тарихи деп аталатын 3 кезеңнен (тараудан) тұрады. Жүсіп Баласағұни «Құтты білік» дастанында түркі халықтарының «Шаһнамамен» өте жақсы таныс екенін айтады. Поэма қаһармандары қазақ ауыз әдебиетінде жиі кездеседі. Жалпы дастанды қазақ тіліне аудару ісі 19­-ғасырдың 30-жылдары қолға алынды. «Шаһнаманы» тәржімалауда Тұрмағамбет Ізтілеуұлының еңбегі зор. Бұл туралы ақын, әдебиеттанушы Өтебай Тұрманжанов «1934 жылы жер жүзінің халықтары Фирдоусидің туғанына 1000 жыл толғанын атап өтті. Міне, осы кезде «Шаһнаманы» қазақ тіліне аудару мәселесі көтерілді. Т. Жүргенов жолдас Тұрмағамбеттен: «Шаһнаманы» білесіз бе? Аудара алар ма едіңіз? – деп сұрағанында, сол бас қосуда мен де бар едім. Тұрмағамбеттің өзінше стилі бар, күшті ақын. Тіпті ойламаған жерден ұйқас тауып кетеді. Міне, осының бәрі «Шаһнама» сияқты ғаламат еңбекті қазақ тіліне келтіруге бірден-бір себін тигізді», - дейді.